Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Κατσούρη Πλησιών

Έξω από το χωριό Πλησιοί, στον κάμπο της Άρτας, νοτιοδυτικά της πόλης, βρίσκεται ένας από τους παλαιότερους ναούς της περιοχής, ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Δημητρίου του Κατσούρη, επωνυμία που αναφέρεται από το 1229 και προέρχεται πιθανότατα από το όνομα του κτήτορα ή του ανακαινιστή του.

Ο ναός οικοδομήθηκε στο πρώτο μισό του 9ου και ήταν το καθολικό σταυροπηγιακής μονής που διαλύθηκε τον 18ο αιώνα. Αποτελεί ένα από τα παλαιότερα δείγματα του σταυροειδούς εγγεγραμμένου τύπου και παρουσιάζει μία σπάνια ιδιαιτερότητα στην αρχιτεκτονική του. Εσωτερικά, ο τρούλος του στηρίζεται σε τέσσερις ογκώδεις πεσσούς, αλλά ανάμεσα στους πλαϊνούς έχουν τοποθετηθεί κίονες που σχηματίζουν τοξοστοιχίες, έτσι ώστε να τονίζεται ο κατά μήκος άξονας του κτηρίου και να θυμίζει βασιλική.

Εξωτερικά, η τοιχοποιία του ναού είναι λιτή και βαριά, χωρίς να διαθέτει κάποιου είδους διάκοσμο. Ο νάρθηκας και το κωδωνοστάσιο αποτελούν μεταγενέστερες προσθήκες και στο κωδωνοστάσιο έχουν ενσωματωθεί τμήματα από το αρχικό βυζαντινό μαρμάρινο τέμπλο του ναού.

Εσωτερικά, ο ναός διακοσμείται με όμορφες τοιχογραφίες, μεταξύ των οποίων βρίσκονται οι παλαιότερες βυζαντινές τοιχογραφίες της περιοχής της Άρτας. Δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό καλύπτονται από αιθάλη. Οι παλαιότερες, που σώζονται στον τρούλο και στο ιερό, χρονολογούνται στον 13ο αιώνα, ενώ οι νεότερες είναι έργα του 17ου αιώνα. Οι αγιογραφίες του τέλους του 13ου αιώνα αποτελούν έργο σημαντικού καλλιτέχνη, που ακολουθεί την τεχνοτροπία της εποχής, δημιουργώντας μνημειακές μορφές και χρησιμοποιώντας όμορφα χρώματα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν, ακόμη, τα μαρμάρινα θωράκια με ανάγλυφες παραστάσεις, που προέρχονται από το παλαιότερο μαρμάρινο τέμπλο και έχουν ενσωματωθεί στο μεταγενέστερο κτιστό.

Εορτάζει στις 26 Οκτωβρίου.