Ο επισκέπτης, ακολουθώντας τις αισθήσεις του, έχει την ευκαιρία να ταξιδέψει στον χρόνο και να χαθεί στο πολυδαίδαλο των μεσαιωνικών καστροχωριών της μαστίχας. Μεστά, Ολύμποι, Πυργί και ο ερειπωμένος Ανάβατος αποτελούν μοναδικά δείγματα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής στον Ελλαδικό χώρο.
Τα σπίτια είναι κτισμένα το ένα δίπλα στο άλλο, αφήνοντας μόνο μία ή δύο πύλες - εισόδους προς το εσωτερικό του χωριού. Τα δρομάκια είναι στενά και τα περισσότερα είναι καλυμμένα με καμάρες, πάνω στις οποίες είναι κτισμένες κατοικίες. Τα μεσαιωνικά καστροχώρια είχαν σχεδιαστεί και κτιστεί σαν ένας λαβύρινθος, για τον φόβο πειρατικών επιθέσεων, ενώ η αίσθηση των ζοφερών συνθηκών που επικρατούσαν εκείνη την περίοδο είναι διάχυτη ακόμη και σήμερα.
Ο μαρτυρικός Ανάβατος, ο αποκαλούμενος και Μυστράς του Αιγαίου είναι χτισμένος σε έναν απότομο λόφο με απόκρημνες πλαγιές. Το χωριό εγκαταλείφθηκε μετά τη Σφαγή του 1822, αλλά η συνολική μορφή του είναι αρκετά καλοδιατηρημένη, ώστε να δίνει μια μοναδική εικόνα μιας πόλης-φάντασμα περιτριγυρισμένης από ένα άγριο και τραχύ φυσικό περιβάλλον.
Μοναδικό είναι και το Πυργί, το φημισμένο μαστιχοχώρι της Χίου, που χάρη στα «ξυστά», τα γραμμικά εγχάρακτα διακοσμητικά μοτίβα στη διακόσμηση των κτιριών απέκτησε το πρωσονύμιο «το ζωγραφιστό χωριό».
