Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου Κουρκούρη

Στη γειτονιά του Θησείου, ένας μικρός ναός, στέκει υπερήφανος επάνω στον κωνοειδή βράχο του, βιώνοντας εναλλαγές και παρατηρώντας από ψηλά ανθρώπους και ιστορικές στιγμές μιας άλλης εποχής. Είναι ο ιερός ναός του Αγίου Αθανασίου Κουρκούρη. Πρόκειται για μία παλιά εκκλησία, η οποία βρίσκεται λίγα μέτρα δυτικά του μεταγενέστερου ομώνυμου ναού, κοντά στο σταθμό του ηλεκτρικού στο Θησείο, στην οδό Επταχάλκου, σε υπερυψωμένο χώρο, επάνω σε βράχο, όπου κατά την αρχαιότητα ήταν τόπος λατρείας, αφού εκεί ήταν τοποθετημένο το άγαλμα του ήρωα Χαλκώδοντα. Περί της ονομασίας του μνημείου δεν μπορεί να καταλήξει κανείς σε ασφαλή συμπεράσματα. Η παλαιότερη ονομασία του ναού ήταν Κουρκούρης, ενώ αναφέρεται και ως Κουρκουρής, πιθανότατα από το όνομα του αρχικού κτήτορα του ναΐσκου. Σύμφωνα με άλλη άποψη, το όνομα προήλθε από τη φυσική θέση του ναού, ο οποίος μοιάζει να «κουρνιάζει» επάνω στο βράχο. Μάλιστα, ο Δημήτριος Καμπούρογλου γράφει ότι ο ναός δίνει την εντύπωση «ορνέου κουρκουριάζοντος». Η μικρή αυτή εκκλησία, διαστάσεων μόλις 2,50 x 5 μέτρα, είναι μια κεραμοσκεπής βασιλική, μονόκλιτη, η οποία χρονολογείται κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο. Χτίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ίσως από κάποιον αγιορείτη μοναχό, ενώ η παράδοση που θέλει κτήτορα του ναού τον Άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη, του 10ο αιώνα, δεν μπορεί να τεκμηριωθεί. Η βόρεια και η νότια πλευρά του ναού έχουν από ένα τυφλό τόξο. Μεταγενέστερα, το τόξο της βόρειας πλευράς ανοίχθηκε και κατασκευάστηκε στην αριστερή πλευρά μία προσθήκη. Το Ιερό Βήμα είναι κατά μία βαθμίδα υπερυψωμένο από το κυρίως οικοδόμημα του ναού, ενώ η επίστρωση του δαπέδου είναι πολύ νεότερη. Αρχικά, ο ναός ήταν αφιερωμένος στο Μέγα Αθανάσιο, Πατριάρχη Αλεξανδρείας, όμως μετά την ανέγερση του μεγάλου ναού προς τιμή του Αγίου, ο μικρός ναΐσκος τιμάται πλέον στη μνήμη του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου και πανηγυρίζει στις 5 Ιουλίου.