Ι. Ν. Αγίου Βασιλείου της Αγοράς

Ο κομψός και γραφικός ιερός ναός του Αγίου Βασιλείου της Αγοράς βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον ναό της Αγίας Θεοδώρας, στο κέντρο της Άρτας, κοντά στο βυζαντινό Κάστρο.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, και συγκεκριμένα τα έτη 1662-1821, λειτούργησε στον περίβολο του ναού η περίφημη Σχολή Μανωλάκη, γνωστή και ως «Ελληνική Σχολή». Η Σχολή ιδρύθηκε, μετά από προτροπή του πατριάρχη Ιεροσολύμων Νεκταρίου, από τον Φίλιππο Μανωλάκη, πλούσιο γουνέμπορο από την Καστοριά, ο οποίος προμήθευε με γούνες τον σουλτάνο Μεχμέτ Δ’.

Ο αρχικός ναός, μια μονόκλιτη βασιλική με ξύλινη στέγη, χρονολογείται στα τέλη του 13ου αιώνα. Αργότερα στη βόρεια και νότια πλευρά προστέθηκαν τα παρεκκλήσια του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου αντίστοιχα.

Η πλούσια εξωτερική διακόσμησή του το καθιστά ένα από τα κομψότερα μνημεία της Άρτας. Ποικιλία μοναδικών σχεδίων σχηματίζονται από εφυαλωμένα πλακίδια και άλλα κεραμικά στοιχεία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πολύχρωμη ζωφόρος (διακοσμητική ταινία) στην ανατολική και βόρεια πλευρά του κεντρικού ναού, καθώς επίσης και οι δύο πήλινες εφυαλωμένες εικόνες στην αψίδα που εικονίζουν τη Σταύρωση και τους Τρεις Ιεράρχες. Οι αυθεντικές φυλάσσονται στο Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων. Πρόκειται για έργα ιταλού καλλιτέχνη που χρονολογούνται στα τέλη του 13ου αιώνα ή στα μέσα του 15ου αιώνα.

Το εσωτερικό του ναού είναι διακοσμημένο με πλήθος τοιχογραφιών του 17ου-18ου αιώνα οι οποίες δε σώζονται σε καλή κατάσταση. Την ίδια εποχή χρονολογείται και η φορητή εικόνα του τέμπλου, όπου εικονίζεται η Παναγία με τον μικρό Χριστό να ευλογεί.