Ι.Ν. Αγίου Βασιλείου (οδού Μετσόβου)

Στη γειτονιά του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, στην οδό Μετσόβου, ανοικοδομήθηκε το 1933 ο Ενοριακός ιερός Ναός του Αγίου Βασιλείου. Ο Ιερός Ναός σχεδιάστηκε από τν επιφανή αρχιτέκτονα Καθηγητή Αναστάσιο Ορλάνδο. Τα σχέδια οριστικοποίησε ο μαθητής του, σπουδαίος Ναοδόμος Γεώργιος Νομικός, ο οποίος ανέλαβε και τον σχεδιασμό των μαρμαρογλυπτών. Πρόκειται για τρίκλιτη σταυροειδή βασιλική μετά τρούλου. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το μεγάλο καμπαναριό που προστέθηκε στο αρχικό στάδιο. Εισερχόμενος ο επισκέπτης στον Ιερό Ναό Εντάσσεται στη μυσταγωγία του ιερού χώρου με το ημίφως, που εισέρχεται από τα τρίλοβα παράθυρα του. Συνάμα οι αγιογραφίες του γεννημένου στην Αμοργό Κωνσταντίνου Αρτέμης (1878-1972), μαθητή του Νικηφόρου Λύτρα στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου, συνιστούν πραγματικά αριστουργήματα. Κατοικώντας στην οδό Νοταρά 32 ο ζωγράφος - αγιογράφος αφιέρωσε σημαντικό από τον πολύτιμο χρόνο του για να διακοσμήσει τον Ιερό Ναό συνεχίζοντας τη λαμπρή δυτικότροπη εκκλησιαστική τέχνη των Ναζαρηνών με τις νεοαναγεννησιακές αναφορές. Στο περίτεχνο μαρμάρινο τέμπλο του ιερού Ναού εντοπίζονται μοναδικά στοιχεία της αγιογραφικής τέχνης έργο του Λυρίτη, σε σχέδια του Γεώργιου Νομικού. Αξιομνημόνευτες είναι και οι αγιογραφίες του Αγίου Δημητρίου κα του Αγίου Γεωργίου στο βάθος αριστερά, του Γενέσιου του Προδρόμου, της Απότομης της κεφαλής του προδρόμου, της Γεννήσεως του Χριστού, της Φυγής στην Αίγυπτο, της Ανόδου στον Γολγοθά, της μοιχαλίδες, της Σαμαρείτιδας μετά του Χριστού, του Χριστού να σώζει τον Πέτρο καταποντιζόμενο κ.α. Τέλος ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί ο αρχιερατικός θρόνος με την παράσταση του Καλού Ποιμένος, σε ναζαρηνή στιλιστική εκδοχή. Πρόκειται για καινοτόμο επιλογή, καθώς έρχεται να αντικαταστήσει την συνήθη παράσταση του Χριστού ως Μεγάλου Αρχιερέως. Το περίτεχνο σκάλισμα του θρόνου πραγματοποιήθηκε από τους Τήνιους Λάζαρο και Θεόδωρο Λυρίτη το 1937. Στον Ιερό Ναό φυλάσσεται σε ειδική ξυλόγλυπτη λειψανοθήκη Ιερό λείψανο του Αγίου Βασιλείου.