Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Πλάκας (Παρακκλήσι)

Στους νοτιοανατολικούς πρόποδες της Πλάκας, σε μικρή απόσταση από το χορηγικό μνημείο του Λυσικράτη και επί της οδού Επιμενίδου, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Δημητρίου, ευρύτερα γνωστός και ως το «Παρακκλήσι». Πρόκειται για παρεκκλήσι του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου Ραγκαβά, το οποίο, σύμφωνα με μαρτυρίες, οικοδομήθηκε στις αρχές, περίπου, του 1600.

Κατά πάσα πιθανότητα, το παρεκκλήσι ανακαινίσθηκε το 1724, με τη συνδρομή επιφανών οικογενειών της Αθήνας, όπως αυτές των Φωκά Μιχαήλ, Μπενιζέλου Αγγέλου και Καβαθά Δημητρίου. Στην παραδοχή αυτή οδήγησε η αναθηματική πλάκα, η οποία βρέθηκε στη νότια πλευρά του ναού και, πιο συγκεκριμένα, στον κήπο του «Παρακκλησίου». Το ανάγλυφο αυτής της πλάκας, αναπαριστά μια γλαύκα η οποία φέρει στο κεφάλι της σταυρό, ενώ τα αρχικογράμματα ΙΣ-ΧΣ-ΝΙ-ΚΑ και ΑΨΚΛ (1724), διακρίνονται στις τέσσερις γωνίες της. Η αδιαμφισβήτητη πληροφορία που προέρχεται από το εύρημα αυτό αφορά τόσο στην ημερομηνία όσο και στη μνεία των προαναφερθέντων οικογενειών της πόλεως των Αθηνών.  

Αρχικά, επρόκειτο για μία δίκλιτη καμαροσκεπή βασιλική. Αργότερα, ο ναός θα επεκταθεί στα δυτικά με την προσθήκη μονόκλιτου παρεκκλησίου, αφιερωμένο στον Άγιο Ελευθέριο, με μονόρριχτη κεραμοσκεπή στη νότια πλευρά του.

Στις μέρες μας, ο επισκέπτης θα διακρίνει, βόρεια του αρχικού κλίτους, το μεταγενέστερα διαμορφωμένο παρεκκλήσιο, αφιερωμένο στην Αγία Άννα, ενώ στη δυτική πλευρά υψώνεται πλέον και δίλοβο κωδωνοστάσιο.

Τέλος, να σημειωθεί ότι, ανεπιβεβαίωτες μαρτυρίες, θέλουν τον Αθανάσιο Διάκο να έχει διακονήσει στο « Παρακκλήσιο».