Ι. Ν. Αγίου Αθανασίου του Μουζάκη

Κοντά στον μητροπολιτικό ναό της Καστοριάς, σε κεντρικό σημείο της πόλης, βρίσκεται ο μικρός ναός του Αγίου Αθανασίου του Μουζάκη, ένα από τα σημαντικά βυζαντινά μνημεία της ευρύτερης περιοχής.

Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή που σώζεται στον δυτικό του τοίχο, ο ναός κτίστηκε και αγιογραφήθηκε κατά τα έτη 1383-1384 από τους αδελφούς Στώια και Θεόδωρο Μουζάκη, μαζί με τον ιερομόναχο Διονύσιο. Τα δύο αδέλφια ήταν μέλη της αλβανικής οικογένειας Μουζάκη, που κυριαρχούσε στην Καστοριά εκείνη την περίοδο, πριν από την οθωμανική κατάκτηση. Το έτος 1951 το μνημείο αναστηλώθηκε.

Πρόκειται για μικρή, μονόχωρη, ξυλόστεγη εκκλησία με μεταγενέστερο νάρθηκα στα δυτικά. Στο εσωτερικό της διαθέτει πλούσιο εικονογραφικό πρόγραμμα με έντονο αφηγηματικό χαρακτήρα. Η εικονογράφηση περιλαμβάνει σκηνές από τη ζωή του Χριστού και το Πάθος Του, καθώς και πολλές μεμονωμένες μορφές αγίων, ανάμεσα στους οποίους ξεχωριστή θέση κατέχουν οι τοπικοί άγιοι και κυρίως οι στρατιωτικοί. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει επίσης η παράσταση της Δέησης, όπου ο Χριστός εικονίζεται με αρχιερατική στολή ως Μέγας Αρχιερεύς και η Παναγία με αυτοκρατορική στολή.