Ο Ιερός ενοριακός Ναός του Αγίου Δημητρίου Ψυρρή, βρίσκεται στο νοτιοδυτικό κέντρο της παλαιάς πόλης των Αθηνών, στην οδό Παλλάδος, πρώτη πάροδο της οδού Αθηνάς, μεταξύ του Δημαρχιακού Μεγάρου της Αθήνας και της Πλατείας Μοναστηρακίου, με θέα την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα. Ο Ναός ιδρύθηκε το 1845 επί Βασιλείας Όθωνος, Πρίγκηπος του Βασιλικού Βαυβαρικού Οίκου των Wittelsbach. Ο Ναός ανεγέρθη στο σημείο που παλαιότερα υπήρχε ναός που κατεδαφίσθηκε από άγνωστη αιτία. Ήταν ήδη ενοριακός πρίν τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ελλάδος απο το Ναύπλιο στην Αθήνα (1834). Για ένα χρονικό διάστημα χρησιμοποιήθηκε ώς καθεδρικός, πρίν ονομασθή μετά η Αγία Ειρήνη της οδού Αιόλου.
Η ενορία του Αγίου Δημητρίου συμπαραστάθηκε τόσο ηθικά όσο και οικονομικά στους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922, παρέχοντας τους φιλοξενία για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ο ναός είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα της νεοελληνικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής των μέσων του 19ου αιώνα. Είναι ρυθμού σταυρεπίστεγου μετά τρούλου.
Στόν Άγιο Δημήτριο επίσης υπάγεται και ο Άγιος Ιωάννης της Κολώνας, επί της οδού Ευριπίδου, στην Πλατεία Κουμουνδούρου. Ο ναϊσκος βρίσκεται μέσα σε ένα μικρό κατάφυτο προαύλιο και έχει την ιδιαιτερότητα ότι χτίσθηκε πέριξ μίας ψηλής αρχαίας κολώνας με κιονόκρανο κορινθιακού ρυθμού, η οποία εξέχει της κεραμοσκεπούς στέγης του Nαού!
Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου, Ψυρρή
Πρόκειται για ένα ναό κόσμημα στο κέντρο των Αθηνών, με θέα την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα, χτισμένος στην περιοχή όπου παλαιότερα υπήρχε άλλος ναός. Μάλιστα, χρησιμοποιήθηκε για κάποιο χρονικό διάστημα και σαν καθεδρικός ναός. Είναι ο ναός του Αγίου Δημητρίου στη συνοικία του Ψυρρή. Ονομάστηκε Άγιος Δημήτριος «ο νέος», όπως αναφέρει ο ιστοριογράφος Δημήτριος Καμπούρογλου, λόγω μιας εικόνας του Αγίου που δεσπόζει στο εσωτερικό του ναού. Στη συγκεκριμένη εικόνα παρουσιάζεται ο Άγιος νέος και όρθιος, κρατώντας δόρυ και θώρακα και όχι έφιππος. Από επιγραφή που σώζεται πάνω από τη δυτική είσοδο, προκύπτει το έτος ανοικοδομήσεως του ναού «ΑΝΩΚΟΔΟΜΗΘΗ Ο ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΥΟΝΤΩΝ Γ. ΚΟΤΤΟΡΟΥ ΚΑΙ / Ν. ΤΖΑΒΑΡΑ ΤΩΝ ΕΝΟΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ ΜΑΡΤΙΟΥ 9 1845». Έτερη επιγραφή συνοψίζει τις σημαντικότερες φάσεις από τις οποίες πέρασε το μνημείο «ΙΕΡΟC ΝΑΟC ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ / ΑΝΩΚΟΔΟΜΗΘΗ Ο ΠΑΝCΕΠΤΟC ΝΑΟC / ΟVΤΟC ΕΦΗΜΕΡΕVΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΙΕΡΕΩΝ CΠVΡΙΔΩΝΟC ΒΙΜΠ(ΟΥ), ΙΩΑΝΝΟV ΔΕΡΒΟV, Κ΄ ΙΩΑΝΝΟV ΜΑΝΤΖΑΚΟV, ΕΠΙΤΡΟΠΕVΟΝΤΩΝ ΔΕ ΤΩΝ Κ. ΓΕΩΡΓΙ(ΟΥ) / ΚΟΤΟΡΟV Κ. ΜΙΧΑΗΛ ΤΖΑΒΑΡΑ. ΕΝ ΕΤΕΙ 1845 ΕΜΕΓΕΘVΝΘΗ ΔΕ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ Ο ΚVΡΙΩs ΝΑΟC ΟVΤΟC ΜΕΤΑ Τ(ΟΥ) ΤΡΟVΛ(ΟΥ) ΕΝ ΕΤΕΙ 1901 / ΕΦΗΜΕΡΕVΟΝΤΩΝ ΤΩΝ κ. ΝΙΚΟΛΑΟV / CΑΡΑΝΤΙΔΟV ΕΙΡΗΝΑΡΧΟV ΒΑΚΡΑΤCΑ ΕV/CΤΑΘΙ(ΟΥ) CΤΑΘΟΠΟVΛ(ΟΥ) Κ. CΠVΡΙΔΩΝΟs ΒΑΛΑ/ΒΑΝΙΩΤ(ΟΥ) ΚΑΤΑ ΔΕ ΤΟ 1912 ΕΚΟCΜΗΘΗ / ΕΦΗΜΕΡΕVΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩ ΙΕΡΕΩΝ / Κ. ΕΠΙΤΡΟΠΕVΟΝΤΩΝ ΤΩΝ κ. ΒΑCΙΛΕΙΟV CΒΟΛΟΠΟVΛ(ΟΥ) ΑΝΑCΤΑCΙ(ΟY) KAΠΟΤΑ Κ. CV / CΤΑΘΟΠΟVΛΟV ΕΞΩΡΑΪCΘΗ ΔΕ ΕΝ ΕΤΕΙ 1963 / ΕΦΗΜΕΡΕVΟΝΤΟs ΙΕΡΕΩC ΔΙΟΝVCΙΟV ΞΕΝΟV / ΜΠΟΖΙΚΗ κ. ΕΠΙΤΡΟΠΕVΟΝΤΩΝ ΔΕ ΤΩΝ κ.κ. ΚΥΡΙΑΚΟV / ΓΙΑΝΑΚΟV ΓΕΩΡΓΙΟV Μ. ΜΠΗΛΙΟV» Ο Άγιος Δημήτριος ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς τετρακιόνιου τρουλαίου ναού με εγκάρσιο κλίτος και επίμηκες δυτικό κλίτος. Είναι δισυπόστατος ναός. Το νότιο κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Τιμόθεο και Μαύρα. Το τέμπλο του ναού είναι ξύλινο, ίσως του 1850, με στοιχεία κλασικιστικά και βυζαντινά. Πλούσια είναι η εικονογράφηση, αλλά και η κοσμηματογράφηση του ναού. Τα δύο βημόθυρα φέρουν τις εικόνες των αρχαγγέλων με την υπογραφή του Ν. Σαραντίδη και χρονολογία 1850. Οι μορφές των αρχαγγέλων φαίνεται να είναι οι πρωιμότερες περιπτώσεις ενός εικονογραφικού τύπου αρχαγγέλων, ο οποίος κυριάρχησε στο υπόλοιπο του αιώνα και στις αρχές του 20ου. Το οβάλ σχήμα, τα μεγάλα εκφραστικά μάτια, το νεανικό και σφριγηλό δέρμα, η πλούσια ξανθιά κόμμωση, που διαιρείται στη μέση είναι μερικά από τα κοινά στοιχεία και παραπέμπουν, σε ανάλογες αναγεννησιακές παραστάσεις αγγέλων και αρχαγγέλων. Στον τρούλο εικονίζεται ο Παντοκράτορας και στο τύμπανο οι δώδεκα απόστολοι. Στα λοφία οι τέσσερεις ευαγγελιστές και στα εσωράχια των τόξων παρατηρεί κανείς δεκαέξι στηθάρια προφητών. Η κόγχη του Ιερού κοσμείται από την Πλατυτέρα των ουρανών και ακριβώς από κάτω, έξι ολόσωμοι ιεράρχες. Στην κόγχη της Πρόθεσης βρίσκεται η παράσταση της Γέννησης του Χριστού και στο Διακονικό η Αποκαθήλωση. Η ταυτότητα των αγιογράφων των τοιχογραφιών δεν είναι απόλυτα διασαφηνισμένη. Είναι σίγουρο ότι έλαβαν χώρα πολλές επιζωγραφίσεις ιδίως το 1937, το 1949 και το 1964. Η διακόσμηση του ναού σε γενικές γραμμές ακολουθεί δυτικότροπα πρότυπα, όμως η συνολική εσωτερική εικόνα του ναού δημιουργεί την αίσθηση ενός παραδοσιακού κτίσματος.
